سه شنبه 1 بهمن 1387

دوشنبه 30 دی 1387

شامل باكتری ها و جلبك های سبز و آبی هستند

دوشنبه 30 دی 1387

دم اسبیان :

شاخه دم اسبیان به واسطه دارا بودن ساقه‌های بندبند و شیاردار و برگهای فراهم غشایی به سادگی از سایر گروههای نهانزاد قابل تشخیص‌اند. در اثر تجمع مواد سیلیس معدنی در سلولهای اپیدرمی ، ساقه‌های سبز و فتوسنتز کننده آنها زبر و خشن است. ساقه‌های هوایی توخالی‌اند. پیکر رویشی این گیاهان متعلق به نسل اسپورفیت بوده و گیاهانی جور هاگند. هاگدانها در انتهای ساقه‌های زایا به صورت مجتمع قرار گرفته و تشکیل استروبیل داده‌اند. برخی از دم اسبیان ایجاد دو نوع ساقه زایا و نازا نمی‌نمایند که از نظر مورفولوژی و فقدان یا دارا بودن کلروفیل از یکدیگر متمایزند.

پروتال دم اسبیان سبز و فتوسنتز کننده و حاوی آنتریدی و یا آنتریدی و آرکگون بطور توام است. گیاهانی یکساله یا چند ساله خشکی‌زی و یا گاهی نیمه آبزی و دارای ریزوم و ریشه هستند. ساقه‌های آنها توخالی ، شیار‌دار و مفصل‌دار و در برخی از دم اسبی‌ها ساقه‌های زایا فاقد سبزینه و بدون انشعابات فرعی و جانبی و ساقه‌های نازا سبزینه‌دار و دارای انشعابات فرعی متعددی است. انشعابات جانبی معمولا به صورت فراهم در محل گره‌های ساقه قرار گرفته و دارای ساختمانی مشابه با ساقه اصلی است.





برگها به صورت فلسهای غشایی (میکروفیل) و فراهم در دور تا دور هر گره ساقه قرار گرفته و کم و بیش به یکدیگر اتصال یافته‌اند. دم اسبی‌ها جور هاگ بوده و هاگدانها به پایکهای مخصوصی که از یک میله کوتاه و صفحه‌ای چند وجهی تشکیل یافته است اتصال دارند. مجموع اسپورانژیوفورها در انتهای ساقه‌های زایا یا به صورت فشرده قرار گرفته و تشکیل استروبیل داده‌اند. هاگها معمولا کروی و دارای الاتر هستند. نسل گامتوفیت متشکل از پروتالی بی‌شکل و سبز رنگ است. مهمترین قسمت اسپروفیت دم اسبیان ساقه آن است که بر دو نوع است: زیرزمینی و هوایی ساقه دم اسب گره‌دار است و فاصله میان گرهها مشخص‌اند.

هر گره از حلقه‌هایی از برگهای کوچک و قهوه‌ای بی‌دوام پوشیده است. فتوسنتز بوسیله ساقه‌های سبز انجام می‌شود و استروبیل که در نوک ساقه‌های زایشی بوجود می‌آید دارای اسپورانژیوفورهایی است که شش گوشند و هر یک بوسیله پایه کوتاهی به ساقه متصل است. گامتوفیت می‌تواند فتوسنتز کند و از نظر تغذیه خودکفاست. اسپروفیت دیپلوئید و یاخته‌های جنسی هاپلوئیدهستند. گامتوفیت یک پایه است و اسپرم و تخمک روی یک گامتوفیت مشترک تولید می‌شوند.

شرایط رشد و تکثیر دم اسبیان

دم اسبیان در شرایط گوناگون رشد می‌کنند. برخی از آنها در محیطهای مرطوب و بعضی در محیطهای خشک و گروهی منحصرا در مردابها می‌رویند. بلندی انواع آن در مناطق معتدل به 1.5 متر و در مناطق گرمسیر به 5 متر می‌رسد.

پنجه‌گرگیان:

پنجه‌گرگیان (Lycopodiaceae) تیره‌ای از گیاهان آوندی ابتدایی هستند. گیاه کبریت هم به این تیره تعلق دارد.

پنجه‌گرگیان هاگ‌هایی بر روی ساختارهای ویژهٔ نوک جوانه‌های خود دارند که با گرز‌های کوچک شباهت دارد. گیاهان این تیره، گیاهانی بدون گل هستند که دانه هم تولید نمی‌کنند.

این گیاهان از راسته پنجه‌گرگ‌ها (Lycopodiales)، ردهٔ گیاهان کبریت (Lycopodiopsida) دستهٔ پنجه‌گرگیان (Lycopodiophyta) هستند.در پنجه گرگیان ، هاگها در نزدیکی محور اسپوروفیلهای (برگها) یا روی آنها قرار دارند. اسپوروفیلها در انتهای شاخه‌های قائم جمع می‌شوند و اندام مخروطی (استروبیل) را بوجود می‌آورند و پنجه گرگیان جور هاگ و ناجور هاگ گامتوفیت پنجه گرگ ممکن است بی رنگ و زیرزمینی باشد ولی گامتوفیت انواع دیگر اتوتروف است. گامتوفیت سلاژنیل درون هاگ رشد می‌کند. هاگهای برخی انواع سلاژنیل انواع سلاژنیل تا مرحله رسیدن گامتوفیت و لقاح در استروبیل باقی می‌مانند. دستگاه آوندی ساقه پنجه گرگیان شبیه دستگاه آوندی ریشه نهاندانگان است.

تیرهٔ پنجه‌گرگیان

رده لیکوپودیو پسیدا:

  گیاهان چند ساله ، خشکی‌زی یا اپی‌فیت با شاخه‌های کم و بیش مشخص و انشعابات دو گانه‌اند. برگها کوچک و ساده ، فاقد و یا واجد فقط یک رگبرگ و بدون لیگول می‌باشند. اعضای این رده جور هاگ بوده و هاگدان آنها در پای برگ ظاهر شده و مجموعا به صورت خوشه یا سنبله به نظر می‌آیند.

پروتال زیرزمینی و اغلب ساپروفیت و همراه با میکوریزهاست. گیاهان این رده در یک راسته به نام لیکوپودیالس که از یک خانواده به نام لیکوپودیاسه تشکیل یافته طبقه بندی می‌شوند. دو جنس لیکوپودیوم و مارزبان در این خانواده جای دارند. تاکنون هیچ یک از گیاهان متعلق به این رده در ایران شناخته نشده‌اند.                                 

رده ایزوتوپسیدا:

 گیاهان چند ساله خشکی‌زی ، آبزی و یا اپی‌فیت هستند. ساقه‌های آنها با انشعابات دو گانه و راست یا گسترده در سطح زمین (مانند Selayginella) و یا کوتاه و تکمه مانند (نظیر Isoetes) می‌باشند. در جنس سلاژنیلا برگها کوچک و به صورت میکروفیلهای واجد یک رگبرگ میانی غیر منشعب و دارای لیگول هستند. در جنس Isoetes برگها طویل و باریک ، در قاعده قاشقی شک و دارای لبه غشایی و لیگول دارند.

این گیاهان ناجور هاگ بوده و هاگدانها در پای میکروفیلها قرار دارند. در جنس سلاژنیلا هاگدانها و اسپوروفیلها ایجاد استروبیل چهار وجهی نموده‌اند. اعضای این رده دو نوع پروتال ایجاد می‌کنند. پروتال حاصل از مگاسپور ایجاد آرکگون و پروتال حاصل از میکروسپور ایجاد آنتریدی می‌نمایند. همواره فقط یکی از آرکگونهای حاصل در پروتال ماده تلقیح و ایجاد زیگوت می‌نمایند

سرخسها:

سرخسها گروهی از گیاهان نهانزاد آوندی هستند. سرخسهای کنونی گروهی تکامل یافته‌ترین گیاهان از این گروه هستند. رشد برگ در سرخسها نسبتا کامل و مدوام و ریزوم آنها پایا است. در سرخسها مثل سایر نهانزادان آوندی تولید گیاه برگدار با تشکیل تخم آغاز می‌شود و بنابراین با اسپوروفیت مطابقت دارد.ریشه سرخسها همیشه نابجا و نازک بوده، قطر آن از 2 تا 3 میلیمتر تجاوز نمی‌کند. ریشه‌های نابجا علاوه بر سطح ریزوم روی دمبرگ سرخسها نیز می‌روید. در برش عرضی استوانه آوندی ریشه در سرخسها ، دو دسته |آوند آبکشی متناوب با دو دسته آوند چوبی به شکل مثلث که در پایه به یکدیگر متصل هستند و در بین آن دو فضایی برای پارانشیم مغزی وجود ندارد دیده می‌شود

ساقه

سرخسها ریزوم دارند و ریزوم در سال یک ساقه هوایی تولید می‌کند که حامل برگهای بزرگی است. ساقه سرخسها ، به استثنای بعضی گونه‌های نادر مناطق حاره ، همیشه زیرزمینی و به صورت ریزوم است. ریزوم سرخس تریکومانس آلاتوم که سرخسی کوچک است، دارای ساقه نازک با ساختاری ساده و یک استوانه مرکزی است. در برش عرضی ریزوم این سرخس بخشهای زیر دیده می‌شود.

برگ

برگ سرخس فروند نامیده می‌شود. برگها نسبت به ساقه بزرگند و اثر برگی آنها که اهمیت زیاد دارد، در محل تشکیل در استوانه مرکزی ساقه یا حتی در قطعات آن چاله‌ای ایجاد می‌کند. برگ سرخسها دارای 2 ویژگی هستند. حالت پیچیده برگ قبل از باز شدن. برگ جوان به صورت دسته عصا پیچیده است و رشد نامحدود آن.

برگها در سرخسها مستقیما از ریزوم جدا شده و رشد و توسعه آنها معمولا چندین سال طول می‌کشد. رشد برگ بوسیله مریستمی که در نوک و راس آن قرار دارد صورت می‌گیرد.

چرخه زندگی و تولید مثل در سرخسها

در گیاهان آوندی تناوب نسلها به صورت گامتوفیت و اسپوروفیت دیده می‌شود. گیاهی که معمولا سرخس نامیده می‌شود در واقع اسپوروفیت است که بزرگ برگدار و سبز است و امکان دارد که در تمام سال باقی بماند. در فصلهای معینی از سال سلولهای سطح زیرین برگ سرخس هاگدانهای عدسی شکل پایه‌داری تولید می‌کنند. معمولا در یک نقطه برگ چند هاگدان باهم پدید می‌آیند. این دسته هاگدانها سور نامیده می‌شود. در بسیاری از موارد سورها دو ردیف منظم در دو ردیف رگبرگ اصلی برگ تشکیل می‌دهند.

در هاگدان محتوی سلولهای مادر هاگ است که پس از تقسیم میوز هاگهای هاپلوئید دارای پوشش محافظ تولید می‌کنند.سرانجام هاگدانها خشک شده و شکفته می‌شوند و هاگها بیرون می‌ریزند. بعدا این هاگها می‌رویند و گامتوفیتهای هاپلوئید را بوجود می‌آورند. اندامهای جنسی آنتریدی و آرکگون در سطح زیرین گامتوفیت ایجاد می‌شوند. آنتریدی تولید گامت نر و آرکگون تولید گامت ماده را می‌کند که از لقاح آنها تخم ایجاد شده و از رشد تخم گیاه اسپوروفیت حاصل می‌شود. و به این ترتیب این چرخه ادامه می‌یابد.

سرخس زنگی دارو:

زنگی دارو ‏‎Asplenium scolopendrium‎‏ سرخسی همیشه سبز است كه در مناطق سایه دار در جنگلهای شمال ایران می روید. این گیاه متعلق به خانواده ‏‎Polypodiaceae‎‏ از شاخه پتریدوفیتا است كه مصارف زینتی دارد., در این پژوهش ساختار تشریحی-تكوینی، ویژگیهای سیتوژنیكی ، خواص ضدمیكروبی و كشت هاگ سرخس زنگی دارو مورد بررسی قرار گرفته است.در بخش دیگر پژوهش اثر ضدمیكروبی عصاره های اتانولی، متانولی و آبی سرخس زنگی دارو از دو اندام هوایی (برگ و دمبرگ) و زیرزمینی (ریشه و ریزوم ) به روش حفر چاهك بر روی شش میكروارگانیسم بررسی شد . عصاره های آبی فاقد اثر ضدمیكروبی بوده و عصاره های متانولی اتانولی اندامهای زیرزمینی اثر ضدمیكروبی قویتری از عصاره های اتانولی و متانولی اندامهای هوایی نشان دادند

دوشنبه 30 دی 1387

نهانزادان آوندی شامل "پنجه گرگیان"و"سرخس"و"دم اسبیان است.این گروه با داشتن اسپور پراکنده میشوند.دارای برگ واقعی ساقه و ریشه هستندو دستگاه آوندی به طور کامل پراکنده است.عمدتا در مکانهای سرشار از هوموس و مرطوب می رویند.

امروزه عمدتا بهصورت علفی یافت میشوند یعنی در ساختار آن تشکیلات پسین وجود ندارد.

ساقه آنها یا افراشته و هوایی است و یا خوابیده و ریزوم است. 

دوشنبه 30 دی 1387

دوشنبه 30 دی 1387

دوشنبه 30 دی 1387

پروفانروگاما عناصر اصلی چوبی در تشکیل جوامع رویشی دوران اول بوده اند. عصر پیدایش و تنوع این گروه از دونین امری محرز است و احتمالاً قبل از دونین نیز وجود داشته است در حال حاضر بجز نمونه معدودی از پروفانرگامها بقیه به طور کامل از پهنه رویشی جهان محو شده اند.
مطالعه این گروه از نظر دارا بودن برخی صفات ابتدایی و همچنین عدم تغییر آنها از زمان پیدایش تاکنون در رده بندی فیلوژنتیکی و قضایای مربوط به تکامل گیاهان گلدار اهمیت زیاد دارند. تخمک پروفانرگامها متفاوت از تخمک بازدانگان است ، هیچگاه تخمک آنها به دانه حقیقی نظیر آنچه در گیاهان دانه دار مشاهده میشود، تبدیل نمی گردد. تخمک این گروه نوع خاصی از مگاسپورانژ( Megasporange) توام با اسپور (Spore) و پروتال (Protale) است. مگاسپورانژ پروفانر گامها با آنچه در نهانزادان آوندی دیده میشود کاملاً متفاوت است ،زیرا پوسته ضخیم و فشرده یی مرکب از سه بخش با انشعابات آوندی آنرا می پوشاند و همچنین در رأس آن محفظه یی بنام خانه گرده وجود دارد نوسل آن نیز دارای انشعابات آوندی است. تخمک پروفانروگامها قبل از آنکه به وسیله گامت نر تلقیح شود، سرشار از مواد اندوخته ای شده، ارتباط فیزیولوژیک خود را با اسپوروفیل از دست داده پوسته ضخیمی مشابه دانه گیاهان گلدار آنرا می پوشاند در این هنگام بجز فقدان جنین هیچ اختلافی بادانه این گیاهان ندارد.تلقیح تخمک به وسیله گامت نر همیشه خارج از پایه مادر و پس از سقوط آن از درخت صورت گرفته اگر تلقیح روی پایه ما در صورت گیرد.تشکیل و رشد جنین مستقل از درخت و بدون ارتباط با آن خواهد بود بنابراین پروفانرگامها به جای بذر افشانی تخمک بدون لقاح آزاد می سازند. منشأ پروفانروگامها پسیلو فیتینه های (psilophtyinees) دو نین می باشند.

نمونه های این گروه شامل سیکادالها و ژنگوال ها است. 

سیکاس: 

سیکاس Cycas ، گونه ای از خانواده سیکاداسه Cycadaceae و از جنس سیکاس Cycas میباشد و درخت نواحی استوائی و نیمه استوائی محسوب می شود .سیکاس Cycas با نگاه اول شبیه به درختان خانواده نخلها به نظر میآید و در قدیم آن را از خانواده نخل ها میدانستند و لینه Linne گیاهشناس مشهور نام علمی آن را ابتداء لینه Linne که از نام محلی نخل کوسکا Kuscas گرفته شده تعیین کرد و سپس آن را جزو طبقه سرخس ها ( به علت شباهت برگهای فنر مانند سرخس در موقع بازشدن ) دانست .

ولی حقیقت این است که سیکاس گیاه خاصی است و دردنیا کمتر خانواده هائی ازگیاهان با آن شباهت و قرابت دارند .در قاره آفریقا از این درخت بطور وحشی دیده نمی شود .

و این امر می رساند که در موقع پیدایش این گیاه در این جزیره فاصله بین این جزیره و قاره آفریقا وجود داشته که متعلق به دوره زمین شناسی تریاس یعنی در حدود 35 میلیون سال پیش است .

زیرا دانه سیکاس Cycas نمی تواند از راه دریا به خشکی یعنی ماداگاسکار برسد . چون دانه ها در مدت زمان کمی که روی آب بمانند نیروی نامیه خود را از دست می دهند .

در استرالیا نیز این گیاه بطور وحشی وجود دارد .

تنه این درخت از بقایای دمبرگها تشکیل شده ، سنگین و به مقدار کمی خشبی است و قسمت نزدیک به سطح زمین آن بسیار محکم است .

در داخل تنه یا مغز آن مایع چسبنده و لزجی وجود دارد که ماده غذائی خوبی را تشکیل می دهد .

در روی تنه اصلی گاهی انشعاباتی بخصوص در درخت نر بوجود می آیند .

سیکاس Cycas درخت دو پایه ای است ( پایه نر و پایه ماده ) و پایه نر دارای کیسه محتوی گرده گل و گیاه ماده دارای تخمدان است .

برگهای پایه نر کوتاه ، پهن و کلفت بوده و در سطح زیر آن چندین کیسه گرده وجود دارد که بوسیله یک شکاف طولی مقدار بسیار زیادی گرده گل به خارج می ریزند .

برگهای پایه ماده مسطح است و از کرکهای خرمائی رنگ پوشیده شده و در سطح بالائی آنها شرابه ای انگشت مانند یا دندانه دار می باشد .

در حاشیه دو طرف مسطح دارای برگهای پایه ماده یک تا پنج تخمدان وجود دارند .

برگهای بارخیز در آغاز رویش بهم فشرده بوده ولی بعدآ از هم فاصله می گیرند و بالاخره برگهای حاوی انتهای تنه درختانی که دارای برگهای بارخیز هستند به رشد خود ادامه داده و تولید برگهای جدیدی گرداگرد انتهای گیاه می نمایند و هرساله برگهای جدیدی به همین شکل ظاهر می شوند .

طول برگهای سیکاس Cycas ممکن است به دو متر برسد و رنگ آنها سبز تیره می باشد.

گامت نر مژکدار و اندام نر بصورت مخروط میباشد.

ژنگوال ها:

از ردهginkgoales میباشند.گامت نر مژکدار واندام نر بصورت مجتمع و سنبله است.دارای 2پایه است.معمولا 2نوع شاخه دارد.که شاخه اول دارای برگ فلسی محتوی اندام جنسی وشاخه دوم دارای برگ عادی و بادبزنی است.منشا تخمک ها ساقه ای است.

یکشنبه 29 دی 1387

شنبه 21 دی 1387

هر جا که اندکی خیس و یا مرطوب باشد گیاهان بدون گل یافت می‌‌شوند. ساده‌ترین آنها، جُلبَک ها، خزه ها، هپاتیکها و سرخسها هستند. اکثر آنها نزدیک و یا داخل آب زندگی می‌کنند و ریشه حقیقی ندارند بازدانگان، پیشرفته‌ترین گیاهان بدون گل محسوب می‌‌شوند. آنها دارای ریشه‌های عمیق و برگهای ضد آب هستند و می‌‌توانند در مکانهای خشک زندگی کنند.

اشنه دریایی غول پیکر، طویل‌ترین و زودرشدترین علف دریایی است. این گیاه که در سواحل کالیفرنیا یافت می‌شود در یک فصل می‌‌تواندبه طول 91 متر (300 پا) رشد کند. درخت سرخس که در نواحی مداری یافت می‌شود ،می‌تواند به ارتفاع بیش از 23 متر(75 پا) برسد و برگ ساقهایش نیز به طول 5 متر (16 پا) برسند. زمانی گیاهان ماقبل تاریخ از خانواده پنجه‌گرگیان جنگلهای عظیمی را شکل داده بودند آنها سنگواره شدند تا رگه‌های زغال سنگ امروزی را تشکیل دهند.

از دیگز نمونه‌های جلبک می‌‌توان به علف دریایی قرمز و علف صخره و کاهوی دیایی اشاره کرد.

پیشرفته ترین نوع جلبك chara نام دارد كه شبیه گیاهان است و حد واسط بین گیاهان و جلبك هاست.این جلبك ها بر خلاف سایر جلبك ها مایكروسكوپی هستند.و در wet land یافت می شوند.

و یك سری مراحل جنینی كه خاص گیاهان است و در سایر جلبكها دیده نمیشود در chara وجود دارد.

و چون chara فاقد بافت است جز گیاهان محسوب نمی شود.

شنبه 21 دی 1387

شنبه 21 دی 1387

asteraceae:

شنبه 21 دی 1387

شامل:

solanaceae:

شرح تیره سیب زمینی

 

در این تیره 2500 گونه در 90 جنس جای دارند که در نواحی گرم کره زمین مخصوصاً آمریکای مرکزی و جنوبی و یا در نواحی معتدله پراکنده اند.
گیاهان این تیره غالباً گیاهان علفی یکساله یا پایا و یا بندرت بالا رونده یا دارای اعضاء کاملاً چوبی و یا درخت مانند می باشند برگهای آنها متناوب معمولاً بدون استیپول ساده یا لوب دار و با مرکب از برگچه مساوی است گلهای نر – ماده یا بندرت شامل یکی از اجزای گل (پرچم یا مادگی) منفرد یا مجتمع بصورت گرزنهای دوسویه و یا به وضع در هم دارند. اجزای گل آنها 5 تایی است ولی در بین آنها انواعی با پرچم های کمتر نیز دیده می شود مادگی آنها اصولاً 2 برچه‌ای و محتوی تخمکهای فراوانی است در بعضی از این گیاهان کاسه گل در طی دوران نمو میوه به صورتی در می آید که آنرا مانند غشاء نازک و قرمز رنگ که فقط در انتها کمی باز است فرا می گیرد.
جام گل در انواع مختلف این گیاهان به صورت قیفی شکل استکانی و یا دارای ظاهر چرخ مانند است با آنکه در غالب این گیاهان تخمدان دارای بیش از دو خانه نیست با این وجود در بعضی از آنها مانند داتوره ها (Datura) حفره تخمدان بر اثر بوجود آمدن جدارهای داخلی به 4 خانه است. تبدیل می شود در بعضی از آنها نیز مانند گوجه فرنگی تخمدان دارای بیش از 10 خانه است. میوه آنها به صور مختلف گوشتدار سته یا پوشینه (کپسول) و محتوی دانه های فراوان آلبومن دار می باشد جنس های مهم این تیره به قرار زیر می باشد:
Solanum (دارای حدود 2000 گونه)
Datura ( گونه10)
Hyoscyamus( گونه11)
Lyciun ( گونه100)
Capsicum ( گونه30)
Atropa ( گونه2)
Nicotiana ( گونه75)
Cestrum ( گونه150)
اختصاصات تشریحی گیاهان این تیره به تفاوت به قرار زیر است :
1- تعداد زیادی از آنها دارای آبکش حول محور مغزی و یا دسته های متفرق آبکش در داخل منطقه چوب هستند.
2- در اعضاء مختلف این گیاهان بلورهای اکسالات کلیسم به صورت ماکل یا به شکل ذراتی با سطح صاف و عاری از هر گونه تزئینات دیده می شود.
3- فقدان هر گونه بافت تشریحی داخلی
4- روزنه های بشره در آنها معمولاً فاقد سلولهای همراه است.

convulvulaceae:

نام فارسی: گونه ای پیچك
نام علمی: Convolvolus persicus L                       
این گیاه یكی از گونه های سرده پیچك (Convolvolus L) بوده و به تیره پیچك (Convolvulaceae) تعلق دارد؛ 45 گونه گیاه علفی (پیچنده یا خزنده) یا درختچه ای از این سرده در ایران یافت می شود.
مختصری از ویژگی های گیاه شناسی:
گیاهی علفی، پایا، غیرپیچان و پوشیده از كرك های پنبه ای. ساقه با بن چوبی و بخش پایینی خوابیده روی زمین. برگ كامل، با پهنك تخم مرغی یا لوزی شكل، كرك پوش و خاكستری. گل بزرگ، سفید شیری و گاهی متمایل به زرد، با پنج گلبرگ پیوسته همانند قیف یا شیپور.
زمان گل و میوه دهی: از اوایل خرداد تا اواخر تیر.
پراكندگی جغرافیایی در كشور:
در گذشته ای نه چندان دور پایه های متعددی از این گیاه در عرصه ای بسیار وسیع در سواحل در یای خزر از محمود آباد تا رامسر مشاهده می شد ولی امروزه به دلیل توسعه شهرها و روستاها و احداث سازه هایی مثل ویلا، آپارتمان، تفریحگاه، رستوران، هتل، پل، جاده، خیابان و سایر اماكن خصوصی و عمومی، عرصه رویش این گیاه به طور كامل تصرف شده و به ندرت می توان پایه ای از آن را در مناطق ساحلی یاد شده یافت.
محیط زیست:
تولید غذا (انرژی و مواد) به عنوان اولین حلقه  زنجیره غذایی در بوم سازگان ها، تلطیف هوا با تولید اكسیژن و رطوبت، حفاظت از خاك در برابر فرسایش آبی و بادی، ایجاد محیط زیست مناسب برای انسان و سایر جانداران مصرف كننده و زیبا سازی محیط (این گیاه به هنگام گلدهی بسیار زیبا ست).
تركیبات:
ریشه دارای نوعی رزین بوده و هیچگونه آلكالوئیدی در آن مشاهده نشده است، به علاوه تركیبات قندی مختلف از جمله نشاسته نیز در آن یافت می شود.  
خواص درمانی:
 اندام های مختلف گیاه مثل برگ، گل، دانه و به ویژه ریشه مسهل، مدر و صفرابر هستند، عصاره ی گیاه برای رفع زردی تجویز می شود و عصاره ی برگ باعث تسریع در انعقاد خون می گردد.
مصارف تغذیه ای:
مورد علاقه فراوان زنبور عسل است، همچنین مورد چرای دام و علفخواران وحشی قرار می گیرد.

شنبه 21 دی 1387

شامل

campanulaceae:

گیاهان تیره گل استکانی Campanulaceae که تقریبا در سراسر جهان پراکنده هستند در 1600 گونه و 60 جنس تقریبا نزدیک بهم جمع می‌شوند. گونه‌های اندکی از این گیاهان در نواحی گرمسیری انتشار دارند. مهمترین جنس این تیره کامپانولا است که حدود 250 گونه دارد و خاستگاه یا مرکز انتشار آن تقریبا نواحی مدیترانه‌ای است.

اختصاصات ریخت شناسی

گیاهان تیره گل استکانی غالبا علفی ، بندرت به صورت بوته‌های چوبی یا پیچان فاقد پیچک هستند. برگها غالبا منفرد ، ساده و بندرت متقابل و بدون گوشوارک هستند. غالب گونه‌های گل استکانی چند ساله و دارای برگهای طوقه‌ای هستند. گلها غالبا منفرد هستند و در کنار برگهای ساقه پدید می‌آیند مانند گلهای گونه کامپانولا مدیوم. در غالب گونه‌ها گلها در گل آذینهای گوناگون مانند خوشه ، سنبله مجتمع شده‌اند. در بیشتر گیاهان این تیره گلها نرماده و بندرت تک جنس نر و ماده و یا پلی‌گام هستند. میوه عموما از نوع کپسول است که به طرق مختلف باز می‌شود، گاهی سته مانند است و غالبا تاجی از کاسه پایا و باقی مانده از گل دارد.

جنسهای مهم تیره گل استکانی

جنس کامپانولا یا گل استکانی

این جنس بیش از 250 گونه دارد که غالبا در نیمکره شمالی و نواحی مدیترانه‌ای پراکنده‌اند. گیاهانی پایا ، گاهی یک بار بارور و یا یکساله و فصلی با برگهایی به اشکال متفاوت هستند. گلها در گل آذین خوشه یا سنبله مجتمع هستند و یا به صورت دسته‌ای قرار دارند و گاهی نیز منفرد و انتهایی هستند. این جنس در نقاط مختلف ایران حدود 23 گونه دارد.

جنس سمفیاندرا

گیاهانی پایا و مشابه کامپانولاها هستند. برگهای آنها پهن ، غالبا قلبی شکل و در حاشیه دندانه‌دار هستند و دمبرگ و برگهای بن‌رست دراز است. گلها در انتهای انشعابات فرعی ساقه به صورت خوشه مانند و یا در راستای ساقه اصلی قرار دارند. این جنس در ایران یک گونه به نام سمفیاندرا ارمنا دارد.

جنس روگاندرا

گلهایشان در طول ساقه به صورت خوشه مانند قرار دارندگیاهانی هستند پایا با گل آذینهای خوشه گرزن که . دمگلهای فرعی کوتاه هستند. این جنس در ایران یک گونه به نام زوگاندرا ایرانیکا دارد که در حوالی اسلام آباد کرمانشاه می‌روید.

جنس لگوسیا

گیاهانی یکساله دارای برگهایی تخم مرغی یا کنگره‌های موج‌دار هستند. جام و کاسه گل 5 قسمتی و جام دارای شکل چرخی یا استکانی است. این جنس در ایران دارای یک گونه به نام لگوسیا فالکاتا است که در ارتفاعات غرب می‌روید.

جنس آسینوما

گیاهانی بارور یا یک بار بارور دارای ساقه ساده و یا منشعب هستند. برگهای آنها تخم مرغی در حاشیه موج‌دار و یا دندانه دارند. گلها بدون دمگل یا دارای دمگل کوتاه هستند و به صورت دسته‌ای و یا منفرد قرار می‌گیرند. این جنس در ایران 4 گونه دارد که در ارومیه ، اشترانکوه ، دره رودخانه کرج در جاده چالوس ، ارتفاعات فیروز کوه و نقاط اطراف تهران و جاهای دیگر می‌رویند.

جنس میندیوم

این جنس گیاهانی یکبار بارور هستند. ساقه آنها غالبا ضخیم ، بلند ، ایستاده و یا دارای انشعاب است. این جنس در ایران دارای یک گونه دو ساله به نام میندیوم لویگاتوم است که در آذربایجان ، فارس ، مازندران ، خرم آباد و نواحی غربی می‌روید.

Geraniaceae:

  تیره شمعدانی (Geraniaceae)

 گیاهانی علفی ، یکساله یا چندساله و پایا هستند. به ندریت برخی از آنها (به جز پلارگونیوم) به صورت بوته‌های پیچان با ساقه گوشتی وجود دارند. برگها منفرد یا متقابل ، غالبا گوشوارک‌دار ، پهنک برگهات همیشه منقسم ، دارای بریدگی‌های بسیار ، بطور کلی پنجه‌ای و پوشیده از کرکهای غده‌ای و اسانس‌دار هستند. گل آذین گرزن دوسویه است ولی بر اثر رشد نکردن برخی از غنچه‌ها در انتهای دو شاخه گرزن فقط به دو گل کاهش می‌یابد.

گلها پنج پر ، دوجنسه ، معمولا نظیر ژرانیوم منظم‌اند و یا کاسه آنها مانند پلارگونیوم که کاسبرگ خلفی آن رشد بیشتری دارد و به مهمیزی چسبیده به دمگل تبدیل می‌شود نامنظم است. جام گل معمولا همانند ژرانیوم دارای دو گلبرگ خلفی رشد یافته و غالبا در لبه‌ها واجد بریدگیهایی هلالی و کنگره‌ای شکل و یا دارای دو لبه شکاف‌دار است. نافه از 10 پرچم دیپلوستمون آزاد تشکیل شده و هر یک در قاعده دارای غده است. تعداد پرچمها در جنسهای مختلف متفاوت است.

مثلا در ژرانیوم 10 ، در پلارگونیوم 7 ودر ارودیوم 5 پرچم وجود دارد. مادگی نیز معمولا همان تیپ ژرانیوم را دارد و در آن پنج برچه دو تخمکی ، خامه و تخمدان واحدی را تشکیل می‌دهند که در هر خانه آن دو تخمک اپی‌تروپ آویخته و واقع بر روی هم ، یکی کوچک و دیگری بسیار بزرگ ، یافت می‌شود. از دو تخمک مزبور فقط تخمک بزرگتر می‌تواند رشد کند و تنها دانه درون خانه تخمدان را بوجود آورد.

شرح جنسها

جنس بیه برس تثینیا

گیاهانی علفی ، پایا ، دارای ریشه ضخیم و ستبر و ساقه‌ای کلفت با شیارهای طولی فراوان و پوشیده از برجستگیهای غده مانندند. برگها سبز و دارای 2 تا 3 بار تقسیمات شانه‌ای با قطعات خطی نوک تیزند. گلها منظم ، زرد یا سفید و یا سفید زردفام ، شامل 5 کاسبرگ ، 5 گلبرگ ، 10 پرچم بارور و برچه‌هایی چین‌خورده و غیر ممتد روی خامه و مریکارپ‌هایی فاقد منقار به شکل تار هستند. این جنس 2 گونه دارد که در دامنه‌های البرز ، اطراف تهران ، آذربایجان و جنوب ایران می‌رویند.

جنس مونسانیا

گیاهانی علفی ، یکساله یا پایا و مشابه جنس ارودیوم با گلهای منظم هستند. کاسبرگها یک شکل ، گلبرگها همسان و غیر منقسم‌اند و به زودی پژمرده و خشک می‌شوند و با 5 غده روی نهنج بطور متناوب قرار می‌گیرند. پرچمها 15 عدد ، همگی بارور ، به شکل حلقه‌ای در پایین بهم چسبیده و در بالا به صورت 5دسته متقابل با گلبرگها قرار دارند. داخل خامه کرک‌دار است، مریکاریها ناشکوفا هستند و هنگام رسیدن به علت کشش در دو جهت بالا و پایین به صورت بخشهای جداری از یکدیگر جدا شده و لوله می‌شوند. این جنس 2 گونه دارد که یکی در سواحل جنوبی و دیگری در بلوچستان می‌روید.

جنس شمعدانی (پلارگونیوم)

گیاهانی هستند با خاستگاه آفریقایی و استرالیایی. بعضی گونه‌های آن در شمال آمریکا و استرالیا انتشار دارند و عده‌ای نیز به مناطق مدیترانه‌ای وارد شده‌اند. گونه‌های مختلفی نیز به صورت گیاهان زینتی در پارکها کاشته می‌شوند که باغبانان معمولا آن را ، به جای پلارگونیوم و به غلط ، ژرانیوم می‌نامند. گلها در این جنس کاملا صفات ویژه خود را دارند و در بخشی از نهنج آنها که با سطح پشتی گل ارتباط دارد منفذ و دهانه‌ای یافت می‌شود که آغاز حفره‌ای ممتد و لوله‌ای شکل در داخل دمگل است و در واقع جانشین دیسک به شمار می‌رود.

گلبرگهای جلویی معمولا از دیگر گلبرگها رشد بیشتری دارند و از 10 پرچم که در قاعده بهم پیوسته‌اند فقط 7 پرچم زایاست. کاسه شامل کاسبرگهایی است که در پایین بهم پیوسته‌اند و قطعه عقبی آن به صورت مهمیز با دمگل متحد می‌شود و حفره لوله مانند درون دمگل را بوجود می‌آورد. خامه گوشتی است و هنگام رسیدن میوه از بالا به پایین خم می‌شود. میوه این گیاهان مشابه میوه جنس ارودیوم است. از دیرباز گونه‌ای از آن به نام شمعدانی (پلارگونیوم زوناله) با واریته‌های گوناگون و به رنگهای مختلف به عنوان گیاه زینتی در بیشتر نقاط ایران کاشته می‌شود.

انتخاب نام شمعدانی برای این گیاهان بیشتر مربوط به شکل میوه آنهاست که در داخل کاسبرگهای پایا و روی دمگلهای بلند و در انتهای دمگل مشترک به صورت شمعدان چند شاخه قرار می‌گیرند. به تازگی گونه‌ای از این جنس به نام پلارگونیوم کرسه تورم در دره قاسملوی ارومیه گزارش شده است.

جنس ژرانیوم

گیاهانی علفی ، با گونه‌های فراوان هستند که تقریبا همه آنها در نیمکره شمالی تا مرز مناطق گرمسیری انتشار دارند. پهنک برگها دارای بریدگی‌های کم و بیش عمیق با رگبرگهای پنجه‌ای و متصل به دمبرگی نسبتا بلند است. گلها منظم ، منفرد ، یا دو بدو مجتمع‌اند و پرچمهایی دارند که همه بارور و در قاعده بهم پیوسته‌اند.

مریکارپها ، پس از آنکه بوسیله تار یا منقار حاصل از امتداد جدار برچه بر روی خامه که نسبت به خشکی و رطوبت هوا احساس است از هم جدا شدند، به انتهای خامه چسبیده باقی می‌مانند و به خلاف جنس قبلی ، هیچگاه به شکل فنر لوله نمی‌شوند. گیاهان این جنس یکساله یا پایا ، دارای گلهایی نسبتا درشت به رنگهای صورتی ، سرخ ، بنفش و یا رنگهای حد واسط آنها هستند. این جنس تقریبا در تمام نقاط ایران بیش از 23 گونه دارد.

جنس ارودیوم

گلهای این جنس تقریبا منظم یا اندکی نامنظم ، دارای گلبرگهایی تقریبا ناهمسان و 10 پرچم هستند که 5 پرچم بارور آن با 5 پرچم دیگر که سترون و دارای میله‌های بدون بساک‌اند بطور متناوب قرار می‌گیرند. مریکارپها ، که ناشکوفا هستند، از محور ستونک خامه‌ای کاملا جدا می‌گردند و به شدت به دور خود تابیده و لوله می‌شوند. اکثر این گیاهان یکساله‌اند و به رنگهای صورتی ، سرخ یا بنفش یافت می‌شوند. این جنس در نقاط مختلف ایران بیش از 14 گونه دارد.

تیره لادن (Tropaulaceae) :

از راسته شمعدانی است و از ژرانیال‌هایی تشکیل می‌شود که دارای گلهای نامنظم ، نافه کاهش یافته و مادگی سه برچه‌ای با برچه‌های غیر ممتد بر روی خامه هستند. تخمدان این گیاهان هنگام رسیدن میوه به صورت سه مریکارپ اسفنجی ، مجزا و فاقد منقار با تار انتهایی است و از این نظر با تیره شمعدانی از لحاظ مادگی و میوه کاملا تفاوت دارد. همچنین سلولهای محتوی میروزین ، که در گیاهان تیره شمعدانی وجود ندارند، در این گیاهان فراوان می‌شوند.

مشخصات

گیاهان تیره لادن به گیاهان تیره شمعدانی بسیار نزدیک‌اند و این شباهت بویژه در پلارگونیوم که گلهای نامنظم دارند بیشتر محسوس است. گلهای گیاهان این تیره در قسمت خلفی دارای زایده مهمیز با منشا نهنجی هستند. نافه ، به علت عدم رشد دو پرچم میانی ، به 8 عدد کاهش می‌یابد و مادگی از برچه‌های تک تخمکی و فاقد منقار یا تار انتهایی تشکیل می‌شود. فاقد ستونک خامه‌ای است و برچه تا سطح خامه امتداد ندارد. میوه در زمان رسیدن ، به سه مریکارپ اسفنجی ناشکوفا تقسیم می‌شود.

جنس لادن

این جنس به خاطر گونه زینتی آن ، یعنی لادن (تروپئولوم ماژورس) ، مشهور است. گلهایی درشت و زیبا به رنگ زرد و نارنجی دارد و خاستگاه آن مکزیک ، پرو و شیلی است. همه این گیاهان علفی ، یکساله و دارای برگهای تقریبا مدوری هستند که دمبرگ به وسط پهنک آن متصل است و رگبرگها ، از محل اتصال دمبرگ به اطراف و لبه پهنک بطور شعاعی منشعب می‌شوند.

کاربرد

لادن ، علاوه بر میروزین ، دارای یک هتروزید سنه‌ولیک به نام سنه‌ول بنزیلیک است که بطور کلی آن را گلوکو تروپئولوزید می‌گویند. این گلوکوزید گوگرددار مصارف درمانی دارد.

خویشاوندی لادن با سایر تیره‌ها

این تیره در اختصاصات گل به تیره شمعدانی بسیار نزدیک است و از طرف دیگر با دارا بودن سلولهای محتوی میروزین صفات ویژه تیره شب‌بو را نشان می‌دهد. گیاهان راسته شمعدانی گرچه مانند تیره شب‌بو میروزین ندارند و از این نظر باید از آنها دور باشند ولی چون از لحاظ اختصاصات جنینی با تیره شب‌بو قرابت و خویشی نزدیک دارند این امر روشنگر ابهام کلی خویشاوندی‌های این تیره می‌باشد. از تیره لادن نمونه خودرویی وجود ندارد و از تاریخ ورود لادن معمولی که به عنوان زینتی در باغچه‌ها کاشته می‌شود هیچگونه اطلاعی در دست نیست

شنبه 21 دی 1387

شامل تیره rosaceae,crassulaceae است.

rosaceae:

گلها به رنگ زرد و گیاهی علفی درختی و درختچه ای است.برگها متناوب و دارای گوشوارک است.گلها منظم دارای گلبرگ فراوان.پرچمها معمولا تعداد زیادی هستند.موقعیت تخمدان میانی یا نیمه تحتانی است.تعداد برچه ها متنوع میباشد.میوه از نوع خشک یا فندقه است.نمونه های این تیره :

malus sp( سیب  )

pyrus sp( گلابی )

mespilus germanica( ازگیل )

amygdalus communis( بادام  )

fragaria vesca(توت فرنگی   )

persica vulgaris(هلو   )

cerasus vulgaria(آلبالو  )

cratagus(زالزالک) 

sanguisorba(توت روباهی)

crassulaceae:

شرح تیره گل ناز – تیره سدم

 

تیره گل ناز شامل متجاوز از 1000 گونه در 20 جنس است. پراکندگی گیاهان آن بنحوی است که در نواحی مختلف کره زمین یافت می شوند بطوریکه همه جا به استثنای استرالیا و جزایر اقیانوسیه مشاهده می گردند. گونه های از آنها که در نواحی خشک بسر می برند به علت سازش با محیط ، اختصاصاتی کسب نموده اند که آنها را از سایرین متمایز می سازد مانند آنکه ساقه و برگ گوشتدار و شیره سلولی سرشار از اسیدهای آلی نظیر اسید اکسالیک پیدا می کنند.
این حالت در بعضی از آنها که در نواحی مختلف مخصوصاً مناطق کوهستانی بسر می برند نیز مشاهده می گردد.
از اختصاصات دیگر این گیاهان آن است که دارای روزنه هایی به تعداد کم ولی واقع در یک لایه نازک مویی می باشند تکثیر غالب این گیاهان به سهولت از طریق تماس جوانه های بغل برگها و یا اعضای هوائی آنها با زمین صورت میگیرد بطوریکه حتی اگر قطعه ای از برگ آنها را در داخل خاک قرار دهند بسرعت ریشه های نابجای فراوان تولید می کند و گیاه جداگانه ای بوجود می آورد.در مناطق کوهستانی عده ای از آنها اختصاصاً در سنگلاخها و شکافهای عمیق تخته سنگها دیده می شوند. از بین گیاهان دسته اخیر بعضی از انواع که ظاهری گوشتدار دارند در مناطق مختلف رشته جبال البرز مشاهده می گردند. گیاهان این تیره عموماً علفی یا کم و بیش چوبی و غالباً گوشتدار هستند برگهای متناوب یا متقابل گوشتدار و ساده دارند. گلهای آنها منظم و منفرد و یا مجتمع به صورت گرزن است.تعداد قطعات اجزای گل آنها متغیر ولی منطبق با فرمول زیر است:
n کاسبرگ + n گلبرگ + (n+n) پرچم + n برچه
n در فرمول مذکور به تفاوت از 3 تا 30 و حتی در گونه های مختلف یک جنس معین نیز تغییر می کنند.مادگی این گیاهان شامل برچه های آزاد و جدا از یکدیگر است و فقط در بین آنها معدودی یافت می شود که برچه های کم و بیش پیوسته به هم دارند. تخمدان آنها فوقانی محتوی تخمک های فراوان و میوه آنها فولیکول و محتوی دانه های ریز است بطوریکه به سهولت توسط باد پراکندگی وسیع پیدا می کنند. ;کلید شناسایی این تیره نحوه گلبرگهاست.یا گلبرگها جدا و یا پیوسته هستند.

گلبرگها جدا:1)پرچم مساوی کاسبرگ'   (crassula ) 

2)پرچم ها 2برابر کاسبرگند.

گلبرگها متصل1)شکل گلبرگ سپر مانند(umbilicus)  

2)برگها غیر سپر مانند
جنس های مهم این تیره از نظر تعداد گونه ها عبارتند از :
Sedum (در حدود 600 گونه)
Crassula ( گونه400)
Semperivum ( گونه5)